Мастодиния туралы түсінік: әйелдер нені білуі керек

Мастодиния, яғни сүт безіндегі ауырсыну, — сырттай үрей тудырғанымен, өте жиі кездесетін жағдай. Сарапшылардың бағалауы бойынша, әйелдердің шамамен 80%-ы өмірінде кем дегенде бір рет сүт безіндегі ауырсынуды сезінеді. Өкінішке қарай, бұл туралы көпшілік ашық айтпайды — біреулер оны «қалыпты» деп санайды, ал кейбіреулер бұл мәселе туралы аз біледі. Алайда, ақпараттылықтың артуы көптеген әйелдердің өмір сапасын айтарлықтай жақсарта алады.

Мастодиния дегеніміз не?

Мастодиния — бұл сүт бездеріндегі ауырсынуды білдіретін медициналық термин. Ауырсыну сипаты әртүрлі болуы мүмкін — жеңіл немесе күшті, тұрақты немесе мезгіл-мезгіл пайда болуы мүмкін, бір немесе екі сүт безінде де сезілуі мүмкін.

Көбінесе ауырсыну әйел ағзасындағы гормондық өзгерістермен байланысты болады — жыныстық жетілу кезеңінде, жүктілік кезінде, менопаузада немесе бала емізу кезінде.

Ең жиі кездесетін түрі — циклдік мастодиния, ол етеккір алдында немесе етеккір кезінде, яғни предменструалдық синдромның (ПМС) бір бөлігі ретінде пайда болады. Бұл кезде сүт бездерінің сезімталдығы артады, кернеу мен аздап жайсыздық сезіледі.

Сүт безіндегі ауырсыну қашан алаңдатуы керек? Мүмкін болатын себептер

Етеккір циклімен байланысты ауырсыну күнделікті өмірге кедергі келтірмесе, әдетте, уайымдауға себеп жоқ. Бірақ дәрігерге қаралу қажет болатын жағдайлар болады.

Алаңдататын белгілер:

• тұрақсыз ауырсыну;
• сүт безінде тығыздалу немесе түйін болуы;
• емшек ұшынан бөлінділердің шығуы;
• ауырсыну бір жақты;
• сүт безі пішінінің, құрылымының немесе терісінің өзгеруі;
• ұстаған кездегі айқын ауырсыну.

Мұндай белгілер байқалса, гинекологқа жүгіну маңызды. Дәрігер ультрадыбыстық зерттеу, маммография және қажет болған жағдайда басқа талдаулар тағайындайды — себепті анықтап, емдеу әдісін ұсынады.

Айта кету керек, сүт безіндегі ауырсыну қатерлі ісік белгісі болуы сирек. Көп жағдайда ол ауырсынусыз өтеді, сондықтан дүрбелеңге түсуге негіз жоқ.

Сүт бездеріндегі ауырсынуды емдеуге бола ма?

Егер ауырсыну нақты бір аурудың салдарынан болса, алдымен сол ауруды емдеу қажет.

Ал егер ауырсыну гормондық ауытқулармен байланысты циклдік мастодиния түрінде болса, емдеу тәсілі белгілердің айқындылығына байланысты таңдалады. Егер жайсыздық жеңіл болса, арнайы ем қажет болмауы мүмкін. Бірақ ауырсыну өмір сапасына әсер етсе, әртүрлі әдістерді қолдануға болады.

Әдетте әйелдер ауырсынуды және қабынуды басатын дәрілерді (мысалы, парацетамол немесе ибупрофен) қабылдайды. Ауырсыну өте күшті болған жағдайда дәрігер күштірек препараттар тағайындауы мүмкін, бірақ оларды ұзақ қолдануға болмайды, себебі жанама әсерлер пайда болуы ықтимал.

Сүт безі ауырсынуындағы фитотерапияның рөлі

Циклдік сүт безіндегі ауырсынуы өмір сапасын айтарлықтай төмендетсе, дәлелденген тиімділігі мен қауіпсіздігі бар өсімдік негізіндегі табиғи құралдарды қолдануға болады.

Мұндай препараттардың негізгі белсенді компоненті — кәдімгі изен (Vitex agnus-castus). Ол сүт бездерінің сезімталдығына әсер ететін гормон — пролактин деңгейін реттейді, және ағзадағы гормондық тепе-теңдікті қалпына келтіруге көмектеседі.

Өсімдік текті препараттарды жүйелі түрде қабылдау келесі белгілерді азайтуға көмектеседі:

• кеудедегі ісіну мен ауырсыну;
• көңіл күйдің ауытқуы, ашуланшақтық;
• ПМС-мен байланысты іштің кебуі мен бас ауруы.

Мұндай құралдар гормондық терапияға жұмсақ әрі табиғи балама болып саналады, ағзаға жақсы сіңеді және үйреншіктілік тудырмайды. Олардың тиімділігі клиникалық зерттеулермен және көпжылдық тәжірибемен дәлелденген.